jaarboek Ganymedes-16

Een prima initiatief van de Stichting Fantastische Vertellingen, het voortzetten van deze legendarische jaarlijkse verhalenbundel. De surrealistische cover van dit mooi vormgegeven boek is tekenend voor de inhoud: verhalen in het fantastische genre die de lezer meenemen naar onbekend terrein.
Het lettertype leest prettig, wel zou ik het mooier vinden wanneer elk verhaal op een nieuwe pagina begint.
Zowel oudgedienden als nieuwe schrijvers hebben hun plaats verdiend in deze Ganymedes. De lengte van de verhalen varieert van één tot tweeënvijftig pagina's. Er zijn ook diverse gedichten opgenomen en dat is tekenend voor de vrijheid die Ganymedes biedt, het boek is een staalkaart van het beste dat Nederlandstalige fantastische literatuur te bieden heeft. Gezien de kwaliteit van de gedichten stoorde deze zijsprong mij niet, al onderbreekt de poëzie enigszins de consistentie.
De bundel bevat sf- en fantasyverhalen en het aanbod varieert verder van psychologische tot sprookjesachtige vertellingen, tijdreizen en sfeerschetsen, afgewisseld door meer plotgerichte verhalen met een vleugje horror of bovennatuurlijke elementen. Ook de kosmische en lichtvoetig geschreven commissaris Omer ontbreekt niet. Het werk is zeer divers qua stijl, thematiek en setting, zodat elke lezer zijn eigen voorkeuren zal hebben. Mijn favoriete verhalen zijn: Nou, nou, mevrouw Erhard, De thuiskomst, Mijn kleine vriendje, De blinde hoek, Tot de laatste man en King.
Deze bundel heb ik met veel plezier gelezen, het geeft een mooi overzicht van het talent dat in Nederland en Vlaanderen rondloopt.
De illustraties zijn fraai, maar staan alleen bij twee lange verhalen. Het zou helemaal leuk zijn om er bij elke vertelling een te plaatsen, want deze kunstwerken geven dit boek nog meer kleur.
Ik vind het jammer dat niet alle biografieën van een auteursfoto zijn voorzien. De korte teksten zelf zijn zowel speels en informatief, waarom dan geen herkenbare portretten? De kwaliteit van de schrijvers rechtvaardigt openheid van zaken.
Al met al is Ganymedes 16 een prijzenswaardige bundel, een ideaal boek voor lezers die willen kennismaken met het fantastische genre, maar ook voor ervaren liefhebbers van deze literatuur valt er veel te genieten.

Dichter bij 4,5 sterren, om eerlijk te zijn, maar er waren een paar verhalen die voor mij niet helemaal bleken te werken. En natuurlijk tel ik mijn eigen verhaal niet mee (maar laat me wel mogen zeggen dat is erg trots ben meegenomen te zijn tussen getalenteerde auteurs als deze!). Ik had zelf het gevoel dat de kwaliteit van de bundel weer is gestegen met deze 16e editie (de 4e sinds de herstart). Ik vond de bundel van vorig jaar al een verbetering ten opzichte van nummer 14, met verhalen die een sterker einde hadden en een krachtiger gebruik van het fantastische element, maar hier werd volgens mij nog een stap voorwaarts gezet. Een aspect daarvan is (of dat een bewuste keuze was van de samenstellers of niet weet ik niet) de meer volwassen natuur van de verhalen. Er waren wat minder Lovecraft-imitaties en wat minder donker cynisme (wat op mij een beetje juveniel overkomt), dat was in elk geval mijn indruk, en ik dacht wat meer LGBT-inclusie waar te nemen, wat ik verfrissend vond. Opnieuw gaat het in deze bundel om 'speculatieve verhalen' in de breedste zin van het woord, en de meeste vallen onder de parapul van 'magisch realisme'. Er waren een paar hard Sf-verhalen (ik vraag me af waarom er niet meer van dit genre is, aangezien het in korte verhaal vorm vaak goed werkt). Ik genoot van het geloofwaardige 'de dag na morgen'-verhaal waarmee de bundel opent. De genreveteraan Tais Teng volgt met een huiveringswekkend verhaal, dat ik wel waardeerde, en het verhaal van Remco Meisner liet een brede grijns achter. Jaap Boekestein schreef een mooi sprookjesverhaal, ook al was het mij niet geheel duidelijk wat er op het eind gebeurde. Ik vond het verhaal van Rik Raven meeslepend, en dat gold eigenlijk voor bijna alle verhalen. Het verhaal 'Mijn kleine vriendje' vond ik goed geschreven, maar had voor mij niet veel te zeggen (ik had dan liever iets gezien over wie dat 'kleine vriendje' was). En hoewel er een paar goede SF-ideeen zaten in de Comissaris Over-novelle, werd ik een beetje afgeleid door de parodistische elementen erin, en leek de oplossing van het mysterie uit de lucht te vallen, waardoor ik niet in staat bleek het zelf te kunnen hebben uitgeplozen op basis van hints in de tekst. Ik was niet echt fan. Maar de twee hekkensluiters van de bundel waren opnieuw erg sterk! Ik vond de karaktertekening in 'De herrijzenis van Venus' sterk en het einde mooi, en kon de grimmige ontknoping van 'King!' wel waarderen. Kortom, dit is opnieuw een onmisbaar boek voor iedereen die het fantastische genre een warm hart toedraagt en wil weten wat ons taalgebied in dit genre te bieden heeft.