Fantastische Vertellingen, nr. 69, jrg. 45, maart 2024

Ik schreef een lange recensie van het nieuwste nummer van Fantastische Vertellingen - maar kennelijk had ik de CAPTCHA verkeerd ingevuld (ik moest de hokjes aanvinken met een bus erop. En ik ging twijfelen: als er alleen een rechter zijspiegel op het hokje staat, is dat dan een plaatje met een bus?). De website zag mij als een robot en weigerde mijn bespreking te publiceren. Nu herken ik bij mezelf veel kenmerken van autisme, maar het is een flauw vooroordeel mensen met autisme neer te zetten als robots. In elk geval zit hier wel een verhaal is - als zelfs mensen de CAPTCHA-vragen niet meer kunnen beantwoorden ...
Nu, drie dagen later ondertussen, probeer ik het nog een keer. Helaas zal deze bespreking niet zo lang zijn als degene die door de website is opgeslokt. Motivatie om nog een keer precies hetzelfde op te schrijven ontbreekt me ten enenmale. Maar gelukkig heeft Charles een uitgebreide recensie geplaatst, waarmee ik het bijna volledig eens ben, dus voor een meer 'in depth' exploratie van dit nummer verwijs ik je graag naar die bijdrage.
Het is jammer dat ik niet meer precies weet hoe ik mijn lofbetuiging precies bewoord had, want ik was vrij lyrisch! In elk geval zei ik in de verdwenen recensie dat ik dit een geweldig nummer vond, waar ik met heel veel plezier in gelezen heb. Vooral genoot ik van het grote deel met boekbesprekingen. Voor mij is dat een toegevoegde waarde van het tijdschrift - want de recensies zijn gedegen en uitgebreider dan veel beoordelingen online, en helpen bij het aanscherpen van meningen en visies. En ik heb ook boek besteld op basis van de recensies, dus ze zijn ook nog nuttig.
Hetzelfde geldt voor de essays. Drie hier: twee over SF-tijdschriften uit de vorige eeuw en de andere over de roman en de film Malpertuis van Jean Ray. Voor de SF-scene in ons taalgebied is het belangrijk een vorm van historisch besef te houden, om de reuzen te leren kennen en waarderen op wiens schouders we staan. Omdat er weinig heruitgegeven wordt of lang in druk blijft, dreigen we steeds een deel van onze eigen genregeschiedenis kwijt te raken en dan kom je niet verder.
De verhalen varieerden van aardig tot enorm geslaagd.
Mooiste verhaal was de bijdrage van Tais Teng. Soms vind ik zijn verhalen wat voorspelbaar, maar het lijkt bijna alsof hij mijn argument probeerde te weerleggen, want hij komt met een prachtig opgebouwd verhaal met een melancholische en ironische toon, met een heel ander soort einde dan ik van hem gewend ben. Ik genoot ervan. Hoogtepunt van de bundel.
Ook heel goed was het ambigue 'De Eland' van Guido Eekhaut, waarbij hij een emotioneel bevredigend einde gaf zonder de vragen van het verhaal allemaal te beantwoorden. Ik leer zijn stijl van schrijven steeds meer te waarderen.
'Beestjes' van Robert Smets is een mooie fabel die ik las met een wrange glimlach.
'Het bewoonde huis' van Dolf Wagenaar was een roman gevat in een kort verhaal. Een uitgebreide geschiedenis, heel fascinerend, met een bijzondere rol voor 'agender, nonbinaire' personen, leidt tot een in verhouding te kleine ontknoping. Die was wellicht beter geweest als in het begin die geschiedenis ook al een rol had gespeeld. Maar het is wel een wereld die volgens mij tot grotere lengte uitgewerkt kan worden. De illustraties van Gidion van de Swaluw waren zoals altijd heel sfeervol.
Het verhaal van Roos van der Velden was leuk geschreven en ik ben altijd blij met een nieuwe auteur, maar het SF-element was hier echt alleen maar een illustratie van een punt dat een karakter maakte en speelde geen werkelijke rol in het verhaal. Dat is jammer. Zorgt dat het bij mij niet blijft hangen.
Alsnog een vrij uitgebreid relaas - maar de vorige versie was nog een stuk langer! In elk geval luidt mijn eindconclusie dat dit weer een prachtnummer was. Ik kijk uit naar nummer 70!

Fantastische Vertellingen is mijn favoriete tijdschrift. Het is bijna wonderbaarlijk hoe onder redactie van Remco Meisner er elk kwartaal veel meer dan honderd pagina’s wordt gevuld met genre-verhalen, uitstekende boekbesprekingen en ‘overig lekkers’. Onder dat laatste versta ik de vaste rubrieken ‘Meyvistisch Melodrama’, ‘Oxana’s Oxymoron’, ‘Over de gepubliceerden’, de essays en de historische rubriek ‘Tijd voor geschriften’. Veel bijdragen zijn humoristisch, essays hebben altijd diepgang, er zijn grappige tussendoortjes - alle bijdragen zijn zonder uitzondering een genot om te lezen. In elk nummer wordt veel aandacht gegeven aan illustraties en zij zijn een vast onderdeel van het leesfeest. Al met al: het concept staat als een huis.

Ook in dit nummer zijn de verhalen gevarieerd. In ‘Het bewoonde huis’ beschrijft Dolf Wagenaar in dertien pagina’s een complexe wereld vol bijzondere bewoners. Het horror-verhaal zelf blijft daarbij vergeleken wat dun.
In ‘Beestjes’ van Robert Smets volgen we de vermakelijke (en helaas op wat feiten gebaseerde) borrelpraat van de Opperbouwmeester en zijn Hemelse Dochter.
Roos van der Velden schrijft met ‘MDSLAS’ (kijk voor de volledige titel in FV is een nadrukkelijk metaforisch verhaal.

‘Na de begrafenis’ van Tais Teng is heerlijk melancholisch met een subtiele boodschap waarop ik een half uurtje heb zitten kauwen – voor mij was dit het beste verhaal uit dit nummer.

‘De eland’ van Guido Eekhaut vertelt na een wonderbaarlijk mooie openingszin een liefelijk voortkabbelend verhaal waarin we niets zeker weten. ‘Literatuur moet gaan over raadsels en mysteries,’ schrijft Eekhaut halverwege, en dat doet het verhaal. Prachtig!

De boekbesprekingen sla ik elke keer vol verwachting open en ook deze keer word ik niet teleurgesteld. Volgens mij komt dat mede door de opdracht van de redactie om ‘constructief kritisch’ te zijn. Kritisch, want alleen maar juichende besprekingen leiden niet tot versterking van ons genre. Positief, omdat FV wil zijn gericht op groei in kwaliteit. De redacteur heeft met deze aanpak goud in handen en het lukt hem om de forse groep besprekers onder de duim te houden. Dat is knap! In dit nummer worden zóveel titels besproken dat het ondoenlijk is om ze op te sommen – natuurlijk wil ik wél even meedelen dat Roderick Leeuwenhart mijn roman ‘Kwantumschuim’ bespreekt.

Apart wil ik hier het essay over Malpertuis van Jean Ray nog noemen, geschreven door Max Moragie. Informatief, vermakelijk, mooi opgeschreven: het is voor mij een hoogtepunt in dit FV-nummer.

Mijn slotconclusie? Dit kwartaal heeft redacteur Meisner voldaan aan de hoge verwachtingen die door vorige nummers zijn gewekt. Ik wens hem écht veel sterkte voor het volgende kwartaal, want de verwachtingen zijn weer gestegen.